សៀវភៅរបស់អ្នកនិពន្ធ ...

ក្រដាសសងាយដាម

និពន្ធដោយ៖ ឡាំ ឡាយ

តម្លៃ:​ ៣២០០០ រៀល
សប្បាយរីករាយ ជួប​គ្រោះភ័យ អាសន្ន​ជាន់​ក្រ ឬក៏​មានបាន គឺជា​ខ្សែកោង​ដែល​កំណត់​ថា “បើ​យើង​ក្រ តើ​ត្រូវ​ប្រឹង​យ៉ាងម៉េច? ហើយ​ប្រសិនជា​យើង​មានបាន ត្រូវ​រស់នៅ​បែប​ណា?” គ្រោះថ្នាក់​ក្នុង​សង្គម គឺជា​ការ​សាបព្រោះ​ចំណេះដឹង​ខុស ខុស​មនុស្ស ខុស​សម័យកាល​ជាដើម។ បើ​សាបព្រោះ​ចំណេះដឹង​ខុស ១ជំនាន់ ២ឬ៣ជំនាន់ គឺ​នឹង​នាំ​សង្គម​ដើរទៅ​រក​ផ្លូវខុស ហើយនឹង​បន្លាយ​ជា​ស្លាកស្នាម​ដែល​លុប​ពុំ​ជ្រះ។ តើ​មូលហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ខ្ញុំ​និយាយ​ដូច្នេះ? វប្បធម៌​បែប​ណា វាសនា​បែប​នោះ។ អ្វី​ដែល​យើង​មាន​សព្វថ្ងៃ​នេះ គឺជា​អ្វី​ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​កាលពី​ម្សិលមិញ ហើយ​លទ្ធផល​ដែល​មាន​ពីម្សិលមិញ គឺ​បាន​ពី​ម្សិលម្ង៉ៃ។ ក្នុង​ស្នាដៃ​នេះ ខ្ញុំ​ចង់​ពញ្ញាក់​ស្មារតី​ពិចារណា វែកញែក​រកហេតុផល​ក្នុង​សង្គម​ដែល​ជាដើម​ចម​នៃ​ការសម្រេច​ចិត្តជឿ ឬប្រព្រឹត្តិ​ទៅលើ​សកម្មភាព​អ្វីមួយ។ ស្លាកស្នាម​សង្គម គ្មាន​ជន​ណា​ម្នាក់​ដែល​អាច​កត់ត្រា​បាន ក្រៅពី​ជា​មនុស្ស​ក្នុង​សង្គម​មួយ​នោះ​តែម្ដង។ ប្រសិនជា​យើង​ប្រព្រឹត្តិ​បែប​ណា​ស្លាកស្នាម ឬផ្លែផ្កា​សង្គម​ក៏​បែប​នោះ​ដែរ។ ក្មេងៗឬយុវជន​ប្រៀប​បាន​ដូចជា​ក្រ​ដា​សស។ “កាលណា​តែ​មនុស្សចាស់​ប្រព្រឹត្តិ​ទង្វើ​បែប​ណា នោះ​លទ្ធផល​នឹង​ហុច​ផល​ទៅ​កាន់​ក្មេងៗដែល​ពុំ​ដឹង​អ្វី​សោះ ចេះ​ត្រឹម​ស្ដាប់​តែ​ម្យ៉ាង​និង​មើល”។ ចុះ​រី​ឯចំពោះ​សង្គម​វិញ? ចំពោះ​សង្គម​ក៏​ពុំ​ខុសគ្នា​ឡើយ ដ្បិត​មនុស្សចាស់​ប្រកាន់​ទម្លាប់​ពុំ​ល្អ ប្រកាន់​ជំហរ​ជា​មនុស្ស​អាត្មានិយម នោះ​យុវជន​ក៏​ចម្លង​តាម។ ចម្លង​តា​មយូរៗ នោះ​នឹង​ក្លាយជា​វប្បធម៌​សង្គម។ វប្បធម៌​នៃ​ការដឹកនាំ​សង្គម ឬការរស់នៅ​បែប​ណា នោះ​នឹង​ក្លាយជា​វាសនា​សង្គម​នា​ថ្ងៃ​អនាគត។ តើ​វប្បធម៌​ជឿ​លង់ លាប​ពណ៌ គឺជា​ពណ៌​រុងរឿង​សម្រាប់​សង្គម​ថ្ងៃក្រោយ? ស្នាដៃ​នេះ ខ្ញុំ​ចាត់ទុកជា​ប្រេង ប្រសិនជា​ចង្កៀង​បងប្អូន​ខ្វះ​ប្រេង។ ជីវិត​យើង​គ្រប់គ្នា​ក្នុង​សង្គម​សុទ្ធតែ​ជំ​ពាក់់​គុណបំណាច់​សង្គម និង​ត្រូវ​សាង​ត្រឡប់​តាមរបៀប​ត្រឹមត្រូវ ឬយក​របៀប​សីលធម៌​ជា​គ្រឹះ។ ចង់​កសាង​អ្វីមួយ សូមលា​ដៃ​ឱ្យ​អស់ និង​ប្រឹងប្រែង។ ខ្ញុំ​សូមជូនពរ​បងប្អូន​ទទួល​បាន​ចំណេះដឹង​ពី​ស្នាដៃ​មួយ​ក្បាល​នេះ និង​អាចយ​កគំនិត​នេះ​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​សង្គម​ក្នុងនាម​ជា​យុវជន​ដែល​ថ្នឹក​នឹង​ខ្លួនឯង ពិចារណា​គ្រប់​ជំហាន។